Η παπική δογματική θέση δεν επιχειρεί να καθορίσει απλώς την ερωτική ζωή του κάθε πιστού, αλλά τη ζωή ή τον θάνατο ολόκληρων πληθυσμών
Του Κωστή Παπαϊωάννου
Δύσκολα μπορούμε να αντιληφθούμε την έκταση, την ένταση και τις προεκτάσεις της πανδημίας του ΑΙDS στην Αφρική. Δεν είναι μόνο οι αριθμοί: το 70% των ανθρώπων που έχουν προσβληθεί από την ασθένεια ζουν εκεί. Είναι και ο συνδυασμός της αρρώστιας με τη φτώχεια, η διάρρηξη παραδοσιακών κοινωνικών δεσμών, ο απορφανισμός της οικογένειας, το ξεκλήρισμα της ηπείρου από τις παραγωγικές της δυνάμεις. Ταυτόχρονα, δύσκολα μπορούμε να αντιληφθούμε τους δυσμενείς όρους με τους οποίους δίνεται η μάχη εναντίον της μάστιγας, καθώς οι ανθρωπιστικές οργανώσεις με περιορισμένους πόρους καλούνται να αντιμετωπίσουν άγνοια, ήθη και πρακτικές που διασπείρουν τη νόσο. Μπορούμε εντούτοις να αντιληφθούμε τις συνέπειες της δήλωσης του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ΄ μόλις πάτησε το έδαφος της Αφρικής. Είπε ότι το ΑΙDS δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη διανομή προφυλακτικών, αλλά αντίθετα η χρήση τους επιδεινώνει το πρόβλημα. Στη θέση της πρόληψης διά του προφυλακτικού, ο Πάπας αντέτεινε «μία πνευματική και ανθρωπιστική αφύπνιση και τη συμπάθεια προς τους πάσχοντες». Η Εκκλησία μπορεί να προβάλλει την αποχή από τις ερωτικές σχέσεις (αυτή υποθέτουμε κρύβεται πίσω από την αφύπνιση) ως θεμελιακή αρχή μιας δογματικής Ηθικής και να κρίνεται από τον αποδέκτη του κηρυγματικού λόγου, πιστό ή μη. Απέναντι σε μια τέτοια δογματική θέση μπορεί λοιπόν κανείς να τοποθετηθεί, κινούμενος στο ίδιο ή σε άλλο αξιακό πεδίο. Μπορεί να κρίνει τον περί εγκράτειας λόγο με όρους ηθικούς, αισθητικούς, πολιτικούς. Μπορεί να τον αποδεχθεί, να τον απορρίψει ή να αδιαφορήσει. Μπορεί να αποφασίσει να υπαχθεί στο ενοχικό πλέγμα που αυτός ο λόγος προϋποθέτει και υφαίνει ή όχι. Η θρησκευτική ελευθερία επιτρέπει όλες τις παραπάνω επιλογές. Τα πράγματα όμως αλλάζουν όταν μια δογματική θέση δεν επιχειρεί να καθορίσει απλώς την ερωτική ζωή του κάθε πιστού, αλλά τη ζωή ή τον θάνατο ολόκληρων πληθυσμών. Εκεί η κριτική από ανθρωπιστική σκοπιά οφείλει να είναι αμείλικτη. Οφείλει να καταδικάζει απερίφραστα την αντιεπιστημονική εθελοτυφλία του επικεφαλής της Καθολικής Εκκλησίας. Ο διευθυντής του Παγκόσμιου Ταμείου για την Καταπολέμηση του ΑΙDS τη χαρακτήρισε «άρνηση της επιδημίας». Πρόκειται όμως για κάτι πολύ χειρότερο. Στην ουσία, ενισχύει την επιδημία. Το ΑΙDS έχει αναδείξει με οξύτητα την ανάγκη για συγκεκριμένες πολιτικές για τη δημόσια υγεία και επιταγές για την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Η δήλωση του Πάπα τις υπονομεύει ευθέως. Αν δούμε λοιπόν την Αφρική ως το επόμενο πεδίο μάχης στον πόλεμο που αιώνες τώρα έχει κηρύξει η Εκκλησία στην επιστήμη και τον ορθό λόγο, τότε η εκατόμβη δεν πρέπει να μας εκπλήσσει.
ΥΓ.: Προϋπόθεση για να επιτελέσουν οι ανθρωπιστικές οργανώσεις τον ρόλο τους είναι η διαφάνεια. Και όμως. Μια από τις μεγαλύτερες οργανώσεις έχει εγκαταλείψει διεθνώς από ετών την αναδοχή παιδιών ως μέσο παρέμβασης και εξεύρεσης πόρων. Το ελληνικό της παράρτημα (με μεγάλη βάση υποστηρικτών και επιφανή προσωπικότητα επικεφαλής) πληροφορηθήκαμε πως το κρύβει για να μην έχει απώλεια εσόδων. Χιλιάδες υποστηρικτές εξακολουθούν να πληρώνουν για «υιοθεσίες» παιδιών του Τρίτου Κόσμου, ενώ οι «υιοθεσίες» δεν υφίστανται! Αν η πληροφορία επιβεβαιωθεί, θα χρειαστεί να επανέλθουμε.
Ο Κωστής Παπαϊωάννου είναι πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Του Κωστή Παπαϊωάννου
Δύσκολα μπορούμε να αντιληφθούμε την έκταση, την ένταση και τις προεκτάσεις της πανδημίας του ΑΙDS στην Αφρική. Δεν είναι μόνο οι αριθμοί: το 70% των ανθρώπων που έχουν προσβληθεί από την ασθένεια ζουν εκεί. Είναι και ο συνδυασμός της αρρώστιας με τη φτώχεια, η διάρρηξη παραδοσιακών κοινωνικών δεσμών, ο απορφανισμός της οικογένειας, το ξεκλήρισμα της ηπείρου από τις παραγωγικές της δυνάμεις. Ταυτόχρονα, δύσκολα μπορούμε να αντιληφθούμε τους δυσμενείς όρους με τους οποίους δίνεται η μάχη εναντίον της μάστιγας, καθώς οι ανθρωπιστικές οργανώσεις με περιορισμένους πόρους καλούνται να αντιμετωπίσουν άγνοια, ήθη και πρακτικές που διασπείρουν τη νόσο. Μπορούμε εντούτοις να αντιληφθούμε τις συνέπειες της δήλωσης του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ΄ μόλις πάτησε το έδαφος της Αφρικής. Είπε ότι το ΑΙDS δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη διανομή προφυλακτικών, αλλά αντίθετα η χρήση τους επιδεινώνει το πρόβλημα. Στη θέση της πρόληψης διά του προφυλακτικού, ο Πάπας αντέτεινε «μία πνευματική και ανθρωπιστική αφύπνιση και τη συμπάθεια προς τους πάσχοντες». Η Εκκλησία μπορεί να προβάλλει την αποχή από τις ερωτικές σχέσεις (αυτή υποθέτουμε κρύβεται πίσω από την αφύπνιση) ως θεμελιακή αρχή μιας δογματικής Ηθικής και να κρίνεται από τον αποδέκτη του κηρυγματικού λόγου, πιστό ή μη. Απέναντι σε μια τέτοια δογματική θέση μπορεί λοιπόν κανείς να τοποθετηθεί, κινούμενος στο ίδιο ή σε άλλο αξιακό πεδίο. Μπορεί να κρίνει τον περί εγκράτειας λόγο με όρους ηθικούς, αισθητικούς, πολιτικούς. Μπορεί να τον αποδεχθεί, να τον απορρίψει ή να αδιαφορήσει. Μπορεί να αποφασίσει να υπαχθεί στο ενοχικό πλέγμα που αυτός ο λόγος προϋποθέτει και υφαίνει ή όχι. Η θρησκευτική ελευθερία επιτρέπει όλες τις παραπάνω επιλογές. Τα πράγματα όμως αλλάζουν όταν μια δογματική θέση δεν επιχειρεί να καθορίσει απλώς την ερωτική ζωή του κάθε πιστού, αλλά τη ζωή ή τον θάνατο ολόκληρων πληθυσμών. Εκεί η κριτική από ανθρωπιστική σκοπιά οφείλει να είναι αμείλικτη. Οφείλει να καταδικάζει απερίφραστα την αντιεπιστημονική εθελοτυφλία του επικεφαλής της Καθολικής Εκκλησίας. Ο διευθυντής του Παγκόσμιου Ταμείου για την Καταπολέμηση του ΑΙDS τη χαρακτήρισε «άρνηση της επιδημίας». Πρόκειται όμως για κάτι πολύ χειρότερο. Στην ουσία, ενισχύει την επιδημία. Το ΑΙDS έχει αναδείξει με οξύτητα την ανάγκη για συγκεκριμένες πολιτικές για τη δημόσια υγεία και επιταγές για την προστασία της ανθρώπινης ζωής. Η δήλωση του Πάπα τις υπονομεύει ευθέως. Αν δούμε λοιπόν την Αφρική ως το επόμενο πεδίο μάχης στον πόλεμο που αιώνες τώρα έχει κηρύξει η Εκκλησία στην επιστήμη και τον ορθό λόγο, τότε η εκατόμβη δεν πρέπει να μας εκπλήσσει.ΥΓ.: Προϋπόθεση για να επιτελέσουν οι ανθρωπιστικές οργανώσεις τον ρόλο τους είναι η διαφάνεια. Και όμως. Μια από τις μεγαλύτερες οργανώσεις έχει εγκαταλείψει διεθνώς από ετών την αναδοχή παιδιών ως μέσο παρέμβασης και εξεύρεσης πόρων. Το ελληνικό της παράρτημα (με μεγάλη βάση υποστηρικτών και επιφανή προσωπικότητα επικεφαλής) πληροφορηθήκαμε πως το κρύβει για να μην έχει απώλεια εσόδων. Χιλιάδες υποστηρικτές εξακολουθούν να πληρώνουν για «υιοθεσίες» παιδιών του Τρίτου Κόσμου, ενώ οι «υιοθεσίες» δεν υφίστανται! Αν η πληροφορία επιβεβαιωθεί, θα χρειαστεί να επανέλθουμε.
Ο Κωστής Παπαϊωάννου είναι πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Πηγή: Εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου