Τα δακρυσμένα μάτια στο Σικάγο
Του Κωστή Παπαϊωάννου
Τις μεγάλες αλλαγές δεν τις βλέπουμε. Μπορεί να περάσει μπροστά μας μια σκιά τους. Και επειδή δεν έχουν σκιά τα γεγονότα αλλά τα σύμβολά τους, μπροστά σε ένα τέτοιο σύμβολο γελούσαν δακρυσμένα τόσα πρόσωπα στο Σικάγο
Νιώθω πως ένα σύννεφο επιχειρεί να σκιάσει τα προφανή όταν ακούω ή διαβάζω για την εκλογή Ομπάμα. Δεν εννοώ βέβαια την αυτοσυγκράτηση απέναντι στη μέθη ενός χολιγουντιανού μεσσιανισμού του 21ου αιώνα, αλλά τη μίζερη προσπάθεια να φέρουμε ένα μεγάλο γεγονός στα μικρά μας μέτρα. Μέρος της καθ΄ ημάς Αριστεράς με αβάσταχτη ευκολία ασκείται στην ισοπεδωτική εθελοτυφλία: η σύγχρονη εκδοχή τού «τι Πλαστήρας τι Παπάγος» είναι «το κεφάλαιο δεν έχει χρώμα». Αφετέρου, μέρος του πολιτικού προσωπικού και των δημοσιογράφων μετρά ένα διεθνούς εμβέλειας γεγονός με τη μικρή μεζούρα της γειτονιάς μας («Ο Ομπάμα θα κριθεί από τη στάση του στο Μακεδονικό», δήλωσε πολιτικός αρχηγός). Μιλάω ακόμα για τις έτοιμες ερωτήσεις που εκτοξεύουμε με την αυταρέσκεια των βεβαιοτήτων μας: ο Ομπάμα δεν θα κάνει πολέμους; Δεν θα υπάρχει πια ρατσισμός; Δεν τον στήριξε το κεφάλαιο; Πιθανότατα καταφατική η απάντηση στα παραπάνω, αλλά δεν αναιρεί άλλα προφανή.
Η εκλογή Ομπάμα είναι κατ΄ αρχήν μια ήττα του φονταμενταλισμού, της αμερικανικής Χριστιανικής Δεξιάς της Πέιλιν, αλλά και του σύγχρονου «χορηγού» της, της εγκληματικής σκοταδιστικής συμμορίας του Μπιν Λάντεν. Η εκλογή Ομπάμα είναι επίσης μια νίκη της συμμετοχής, ενός νέου- μπορεί ευκαιριακού, αυτό θα το δούμε- πολιτικού ακτιβισμού, η πρόγευση μιας δημοκρατίας του αύριο. Με άφθονο σόου και πολιτικό χρήμα. Αλλά και με τεράστια συμμετοχή. Με νέες τεχνολογίες, πλανητική δικτύωση, αποδόμηση της διακυβέρνησης Μπους πρωτίστως από τα κάτω. Η εκλογή Ομπάμα σημαίνει επίσης μη εκλογή ΜακΚέιν. Η ταυτολογία αυτή παραγνωρίζεται, σαν να υποστηρίζει κανείς ότι δεν θα υπήρχε διαφορά αν στη θέση του απερίγραπτου Μπους είχε εκλεγεί ο Αλ Γκορ.
Και αν φροντίζουν ορισμένοι να τονίζουν τα σημεία σύγκλισης Ομπάμα- ΜακΚέιν, ο κόσμος διαισθάνεται ότι και η σύγκλιση αυτή έχει αποχρώσεις, αποχρώσεις που μπορούν να κάνουν τη διαφορά: από το ζήτημα των εκπομπών ρύπων, το Γκουαντάναμο, το Ιράκ, μέχρι την περίθαλψη, τους χρεοκοπημένους δανειολήπτες και τις διακρίσεις. Το πολυσύνθετο και αντιφατικό εκλογικό σώμα που ψήφισε, είναι η Αμερική με τις πολλές επιμέρους Αμερικές που μάλλον κανείς μας δεν τις ξέρει επαρκώς. Τα αποτελέσματα στις παράλληλες ψηφοφορίες αυτό ακριβώς έδειξαν. Η προεδρική εκλογή δεν είναι μόνο γέννημα της οικονομικής κρίσης, του πολέμου, της φαιδρής εικόνας του απερχόμενου Προέδρου και του επικοινωνιακά χαρισματικού Ομπάμα. Είναι ακόμα γέννημα εκείνων των υπόγειων τριγμών μιας κοινωνίας που τραβάει ταυτόχρονα προς χίλιες κατευθύνσεις κι όμως βρίσκει έναν βηματισμό. Είναι γέννημα της ανάγκης τόσων γενεών να πάρουν τα όνειρά τους εκδίκηση και να ανοίξει μια χαραμάδα ελπίδας. Είναι γέννημα πολλαπλών υπερβάσεων που κλονίζουν τα στερεότυπά μας και πολύ περισσότερο τα στερεότυπα των ίδιων των Αμερικανών. Να γιατί είναι μάταιο να βάζουμε στο ζύγι μια στροφή της Ιστορίας, ακόμα κι αν είμαστε βέβαιοι πως δεν θα αποδειχτεί τέτοια.
Τις μεγάλες αλλαγές δεν τις βλέπουμε. Μπορεί, αν είμαστε τυχεροί, να περάσει μπροστά μας ένα καθρέφτισμα, μια σκιά τους. Και επειδή δεν έχουν σκιά τα γεγονότα αλλά τα σύμβολά τους, μπροστά σε ένα τέτοιο σύμβολο γελούσαν δακρυσμένα τόσα πρόσωπα στο Σικάγο.
Ο Κωστής Παπαϊωάννου είναι πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Πηγή: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ
